آشنایی با موجودات دریایی سمی
موجودات گزنده سم دار
صدف مخروطی
این نرم تنان از نوع حلزون هستند و دندان‌هایی مانند نیشتر دارند که از طریق آنها سم را وارد بدن می‌کنند و موجب درد ، تورم و بی حسی و گاه سبب مرگ می شوند.
==============================================
ماهی پهن برقی (Stingray)
این آبزی به هنگام خطر توسط دم استخوانی شلاق مانند خود از خود دفاع می کند. دم خاردار این ماهی موجب زخم شده و از محل جراحت سم وارد بدن می شود زیرا این جانداران اغلب سمی هستند.
============================================
ماهی ونوموس (Venomous)
این ماهی مانند ماهیان مشابهی که دارای استخوان‌های سمی هستند در هنگام خطر به کمک استخوان‌های تیز سمی از خود دفاع می کند.
========================================
سنگ ماهی (Stonefish)
نام این ماهی به دلیل شباهت ظاهری آن به سنگ است. روی قسمت پشت این ماهی ۱۳ باله تیغ مانند وجود دارد که زهر را از درون ۲ کیسه متصل به هر تیغه آزاد می کند. زهر این ماهی درد شدید همراه با شوک، فلج شدن و مرگ بافتی ایجاد می‌کند. این زهر به حدی دردناک است که گفته می‌شود قربانیان آن از شدت درد حاضر به قطع عضو آسیب دیده خود هستند.
این ماهی در آبهای دریای عمان یافت می شود که عموماً زیر صخره ها زندگی می کند بعنوان سمی ترین ماهی در دنیا شناخته شده است.
==============================================
مار ماهی
سم مار دریایی از مارهای خشکی قوی‌تر است ولی معمولا این ماهی به دلیل گوشه‌گیری به انسان نزدیک نمی‌شود و در صورت گزیدن سمی وارد نمی کند. در صورت ورود سم مار ماهی سم آن بسیار خطرناک است.
=============================================
ماهی پف کننده
این ماهی دارای سمی است که قادر است تا 30 نفر را از پا درآورد. نکته تاسف بار در مورد این ماهی این است که تا کنون هیچ پادزهری برای سم آن شناخته نشده است تنها توصیه‌ای که می‌توان در مورد قربانیان این سم داشت این است که به فرد در تنفس یاری شود تا به طریقی این سم از بدن او خارج شود..
زهر این ماهی مرگ سریع را به همراه دارد به گونه‌ای که موجب فلج شدن زبان، لب‌ها، سرگیجه، تهوع، افزایش ضربان قلب، مشکلات تنفسی و فلج عضلانی می‌شود. قربانیان در اثر خفگی ناشی از فلج شدن ماهیچه های دیافراگم می‌میرند. بیشتر مرگ‌ها در اثر زهر این ماهی در نتیجه طبخ این ماهی توسط افراد ناآگاه و آموزش ندیده رخ می‌دهد.
=========================================
گربه ماهی
گربه ماهی در کناره های دهان، سبیل برآمده‌ای دارد. اکثر مواقع در رودخانه‌های گلی و لجنی و سواحل گرمسیری و آبهای معتدل یافت می شود. بدون توجه به خوشمزه بودن گوشت این ماهی باید دانست که این ماهی برای انسان بسیار سمی است. در موارد خطر این ماهی سم خود را از طریق سنبله هایش به دشمن منتقل می کند که بسیار سمی است. گاه این سم تا چند روز در روی بدن ماهی باقی می ماند. این سم حتی با پخته شدن ماهی هم از بین نمی رود و فرد را مسموم می‌کند.
این ماهی‌ها مهاجم نیستند ، افرادی توسط این موجود گزیده می‌شوند که هنگام شنا یا ماهیگیری روی آن پا می گذارند. در اثر نیش این ماهی درد شدید و التهاب در اطراف محل گزیده شده ایجاد می‌شود که باید محل گزیده شده را در آب گرم و تمیز که گرمای آن قابل تحمل باشد فرو برد و شستشو داد (مالش نداد) تا درد آن کاهش یابد. برداشتن نیش به وسیله انبرک و باز گذاشتن محل گزش و ضد عفونی کردن محل زخم توصیه می‌شود. پس از کمک‌های اولیه حتما به پزشک مراجعه شود.
==========================================================
شیر ماهی
این ماهی دارای استخوان‌های بلند سمی است که در صورت تماس با بسیاری از موجودات دریایی می‌تواند کشنده باشد. هر چند تا کنون گزارش‌هایی از مرگبار بودن آن برای انسان بدست نرسیده ولی ایجاد درد، سردرد و تهوع می‌کند. آنها معمولا به انسان حمله نمی‌کنند مگر آنکه تحریک شوند. در صورت گزیده شدن توسط یکی از این ماهی‌ها باید به‌سرعت عضو گزیده شده را در معرض آب گرم قرار داد و بلافاصله به پزشک مراجعه کرد.
===================================================
شقایق دریایی
غالب شقایق های دریایی به‌عنوان موجوداتی گوشت‌خوار برای انسان مضر محسوب می‌شوند ولی تعدادی از آنها دارای ماده سمی هستند. از جمله شقایق سوزش آور را می‌توان نام برد که دارای رنگی آبی- خاکستری تا قهوه‌ای روشن است و ظاهری شبیه به درخت آتش دارد. آنها زیر تخته سنگ‌ها، مرجان‌ها و نوعی کرم با موی سیخ قرمز یافت می‌شود. آنها دارای پرزهای میله مانندی هستند که در زمان فرو رفتن در پوست شکسته شده و تحریک پوستی زیادی ایجاد می کنند.
دلقک ماهی ها با شقایق دریایی نوعی زندگی همسفرگی دارن....شقایق دریایی از دلقک ماهی محافظت میکنه.همسفرگی یعنی یک طرف سود میبرد و طرف دیگر نه سود میبرد و نه زیان
========================================================
خیار دریایی
خیار دریایی دارای بدنی دراز و بدون بازو است و در آبهای معتدل و گرمسیری زندگی می کند. آنها موجوداتی تهاجمی نیستند. هر چند خیار دریایی یکی از مطمئن‌ترین موجودات دریایی موجود بر صخره ها است.سم این آبزی سفید در صورت تزریق می تواند موجب بروز تحریک و موجب کوری شود. به این جهت کسانی که دست به خیار دریایی می زنند باید حتما دستهای خود را بشویند.
در اثر گزش این آبزی فرد مسدوم احساس تحریک شدید پوستی و خارش، سوزش چشم و در موارد حاد و یا عدم رسیدگی پژشکی باعث کوری می شود. در زمان گزیدگی باید سطح گزیده شده را با آب دریا شست، از خراش دادن سطح اجتناب شود و یخ روی آن گذاشته شود، با ریختن الکل روی محل گزش درد کاهش می یابد. در صورت گزیده شدن چشم از چند لیتر آب تمیز جهت شستشوی چشم استفاده شود. در صورت وجود درد مراجعه به پزشک نیز توصیه می شود.
=================================================
جانور مرجانی
این موجودات به گیاهان پوشیده از پر می‌مانند که بصورت کلونی از سلولهای مرجانی سوزش‌دار هستند و این پرها برای گرفتن شکار و یا دفاع مورد استفاده قرار می‌گیرند. برخی گونه‌های آن می‌توانند جراحاتی ایجاد کنند که سوزش آن تا هفته‌ها باقی بماند و یا آسیب‌های جدی‌تری وارد کند. این موجودات در صخره‌های کم عمق و یا ساختارهای باراندازها یافت می شود.
===================================================
ستاره دریایی تاج خاردار
استخوان‌های تیز این جانور با ماده سمی پوشیده شده که در صورت انتقال به هر زخمی می تواند ایجاد تهوع و آماس نماید. همچنین احتمال دارد که در موقع فرو رفتن در بدن، این استخوان‌های تیز بشکنند و در بدن باقی بمانند. احتمال زیست این ستاره در عمان بیشتر از خلیج فارس است.
===================================================
عروس دریایی (Jelyfish)
عروس دریایی یکی از خطرناکترین موجودات دریایی است. تعداد افراد کشته شده در سال توسط عروس دریایی سمی بیش از کوسه است. عروس دریایی بالغ هر ساله پیش از مرگ در دهانه رودها تخم ریزی می‌کند. تخم های این جانور برای استحکام بیشتر در خورها به صخره ها می چسبند. این موجود شکار خود را بصورت حملات مرسوم به چنگ نمی آورد بلکه بالای سر طعمه قرار می‌گیرد تا با شاخک‌های خود به طعمه حمله کند. یک میگوی مبارز می تواند یک عروس دریایی را از هم بدرد بنابراین عروس دریایی نیاز دارد تا بلافاصله در مواجهه با چنین مواردی دشمن خود را از بین ببرد و این کار توسط سمی بسیار قوی انجام می شود.
جوجه تیغی دریایی
باید از تماس با این جانور و بخصوص با استخوان‌های سیاه و تیز آن اجتناب نمود زیرا این موجود می تواند این استخوان‌ها را وارد گوشت کرده و تحریکات طولانی مدت ایجاد کند و اگر از بدن خارج نشود عفونت می کند. در مورد بود یا نبود سم در این جانور شبهه وجود دارد. نوع گل تیغ دار نیز سمی است که که می تواند منجر به فلج و حتی مرگ شود.
=======================================================
کوتر ماهی
این آبزیان در مناطق گرم استوایی بیشتر مشاهده می شوند. این ماهی اصولا از ماهیان کوچک تغذیه می کند ولی در برخی موارد حمله این ماهی به غواصان گزارش شده که ورود سمی بنام ciguatera را در بدن قربانی سبب می شود.
=====================================================
مار ماهی
این ماهی ذاتا مهاجم نیست ولی در برخی موارد که توسط غواصان تحریک شود می تواند با دندان های تیز خود فرد را مورد حمله قرار دهد.
===================================================================
ماهی هامور بزرگ
این آبزی در آب های کشور ما وجود دارد هرچند بیشتر در خلیج مکزیک مشاهده می شود. این آبزی با داشتن دندان های تیز می تواند به انسان حمله کند.
================================================================
کوسه
بدن کوسه به‌جای استخوان از غضروف ساخته شده و بدن غضروفی به کوسه این امکان را می دهد که براحتی 360 درجه چرخش دور طعمه داشته باشد. کوسه بادکنک ندارد و در صورت توقف در شنا بسرعت ته نشین می شود.
برای جبران این مورد آنها کبدی پر از روغن دارند که شناوری را برای آنها راحت تر می کند. گوشت کوسه به دلیل وجود مقداری نیتروژن (جهت حفظ تعادل اسمزی) مزه خوبی ندارد. کوسه قادر به تشخیص رنگ است و مثل گربه چشم های آن در شب ها قابلیت دیدن در تاریکی را دارد . به این جهت است که غواصان از شنا کردن در شب در مناطقی که احتمال حضور کوسه است باید خود داری کنند.
کوسه قادر است ماه ها بدون غذا زندگی کند پس معمولا حمله او ناشی از تصور افراد به‌عنوان موجودات مهاجم و برای دفاع از خود است. افرادی که در حین غواصی زخمی شده به دلیل رنگین شدن آب و تشخیص اختلاف رنگ مورد تهاجم کوسه قرار می گیرند.
==========================================================
جلبک ها
غالب جلبک‌ها غیر سمی اند و تنها 2 % (80-60 گونه) از 4000 -3400 فیتوپلانکتون شناخته شده زیان آور یا سمی هستند. از خانواده فیتوپلانکتون‌ها تنها اعضاء دو گروه جلبکی تک سلولی تحت عناوین دینوفلاژنه ها و دیاتوم ها، تولید سمومی می‌کنند که برای انسان زیان آور هستند.
مصرف نرمتنان صدف دار، زئوپلانکتون‌ها و ماهیان سبزینه خواری که از جلبک‌های سمی تغذیه شده اند می‌تواند باعث مسمومیت غذایی انسان شود. از آن جمله مسمومیت فلجی با صدف، مسمومیت فراموشی با صدف، مسمومیت اسهالی با صدف و مسمومیت با ماهیان است.
در سطح جهان ، تقریباً سالانه از هر 2000 مورد اختلال عصبی ناشی از مسمومیت جلبکی، 15% با مرگ و میر توام است. بیشتر این سموم از خانواده نوروتوکسین بوده و در مقابل گرما مقاومند. از این رو، پخت و پز، موجب حذف سمیت آنها در مواد غذایی نمی گردد. در بسیاری از موارد، گونه های سمی با تراکم پایین وجود دارند و به این جهت اثرات زیان آوری بر انسان و محیط زیست ندارند، اما سمیت به صورت عمومی با این موجودات زمانی روی می دهد که در تراکم بالایی انباشت پیدا می کنند.
سموم آنها از طریق مصرف غذای دریایی آلوده به سم و یا از طریق تنفس می تواند انسان را مسموم کند. افزون بر مصرف مواد غذایی سمی، سموم دو منبع داینوفلاژی، مانند بروتوکسین به صورت غبار و سم فیستریا به صورت فرار از طریق دستگاه تنفسی وارد بدن انسان می شوند.
مسمومیت با این سموم با علائمی همچون مور مور شدن دهان و لب ها شروع می شود و بی حسی به سایر عضلات کشیده شده و در نهایت فلج عضلات، نارسایی تنفسی و مرگ روی می دهد. بیشترین مسمومیت انسان ناشی از مصرف موجوداتی نظیر صدف ها و نرمتنان روی می‌دهد زیرا این موجودات فیلتر کننده ذرات موجود در آب نظیر، فیتوپلانکتون‌ها را فیلتر نموده و موجب تجمع مواد سمی در سیستم هضم خود می‌شوند. مصرف آنها توسط گونه های دیگر نظیر پرندگان، پستانداران دریایی وحتی انسان سبب بیماری و مرگ مصرف کنندگان می شود.
-------------------------------------------------------------------------------------------------
منبع: http://www.inio.ac.ir
اگرم بخواید دقیقا همین صفحه باز بشه: http://www.inio.ac.ir/Default.aspx?tabid=1279
اگر مطلبی رو اشتباه نوشته بودم یا مطلبی که میخواستید نوشته شده ولی ناقص بود حتما تو قسمت نظرات بنویسید.