عنوان آزمایش: اندازه گیری نقطه ی ذوب                     

وسایل مورد نیاز:

4 عدد لوله مویین-4 عدد شیشه ساعت-ترمومتر(دماسنج)-تیل حاوی روغن پارافین-پایه بورت-  2 عدد گیره-چسب-شعله

مواد مورد استفاده در این آزمایش شامل دو ماده ی معلوم(1-α- نفتل 2-بنزوییک اسید) و دو ماده ی مجهول(مجهول1 و مجهول 2) است.

شرح آزمایش:

ابتدا لوله مویین که دو سر آن باز است را از یکی از دو سر می بندیم(معمولا سر آبی)(برای بستن، لوله را روی شعله گرفته و افقی می چرخانیم)؛ برای اینکه از بسته بودن آن مطمعن شویم مقداری استون را داخل شیشه ساعت ریخته و با سر بسته ی لوله مویین چند ضربه به شیشه ساعت میزنیم، اگر استون از لوله بالا نیامد بسته شده است؛ به صورت چشمی نیز میتوان از بسته بودن اطمینان حاصل کرد.

بنزوییک اسید را پودر کرده و مقدار کمی از آن را در شیشه ساعت میریزیم و با سر باز لوله مویین چند ضربه به شیشه ساعت حاوی بنزوییک اسید پودر میزنیم تا مقداری از ماده وارد لوله مویین شود(mm3-2).

لوله را برمیگردانیم که مواد به ته لوله منتقل شود و برای اینکه همه ی ماده به ته لوله برگردد از یک لوله ی پلاستیکی توخالی که دو سر آن باز است استفاده میکنیم( لوله مویین را از یکی از دو سر لوله پلاستیکی رها میکنیم، وقتی به زمین برخورد کند مواد به ته لوله برمیگردد(اصطلاحا پک می شود))

ترمومتر و لوله مویین حاوی بنزوییک اسید را با چسب به صورت کاملا هم سطح به هم می چسبانیم به طوری که چسب در بالاترین حالت ممکن قرار بگیرد(اگر چسب با روغن پارافین برخورد کند، باز می شود و لوله مویین با محتویاتش به داخل حمام سقوط می کند.).

شعله را زیر دسته ی تیله قرار میدهیم :چون وقتی شعله زیر دسته باشد حمام را به طور یکنواخت گرم

می کند، درصورتی که اگر شعله را زیر تیل بگذاریم قسمت پاینی گرم و قسمت بالایی سرد می ماند(از بشر نیز به عنوان حمام می توان استفاده کرد ولی تیله به علت داشتن ساختمان خاص بهتر عمل میکند.).

ترمومتر و لوله مویین متصل به آن را طوری با گیره می بندیم که فقط جیوه و مواد لوله مویین به طور کامل در حمام فرو رود(بیشتر از این مقدار لزومی ندارد).

هنگام مشاهده ی اولین قطره ی مایع بنزوییک اسیدِ داخل لوله مویین، دما را خوانده و ثبت میکنیم، دمای ثبتی بعدی زمانی است که تقریبا همه ی جامد به مایع تبدیل شده باشد. دمای قطره ی اول مایع و دمای مایع(تقریبا مایع کامل)، یک دامنه است که از آن برای کالیبره کردن ترمومتر مورد استفاده در آزمایش بهره میبریم.               

   ¥ روش مورد استفاده در این آزمایش روش میکرو است ¥

تمام مراحل را عیناً برای α-نفتل، مجهول1،مجهول 2، تکرار می کنیم


کالیبراسیون دماسنج:

هنگام انجام آزمایش ممکن است دو خطا وجود داشته باشد   1-خطای چشمی   2- خطای ابزاری

یعنی مثلا دماسنج،دماها را اشتباه نشان دهد(دمای ذوب یخ: 0←4 )

برای صحیح کردن ترمومتر یا به اصطلاح کالیبره کردن دماسنج از اعداد بدست آمده در آزمایش بالا  و اعداد گزارش شده که اعدادی واقعی هستند استفاده میکنیم.برای کالیبره کردن ترمومتر، برای هر ماده چهار پارامتر در اختیار داریم که هنگامی که عدد کوچک را به عدد کوچک و عدد بزرگ را به عدد بزرگ متصل کنیم یک نمودار بدست می آید که از بین نقاط بدست آمده مستقیم ترین و راست ترین خط را می کشیم، به طوری که نمودار از نقاط بیشتری بگذرد.از نمودار بدست آمده دمای گزارش شده یمجهول 1 و 2 را بدست می آوریم.


گرما (دلتا)دمای گزارش شده(Y)دمای مشاهده شده (X)
ذوب یخ0C4C
جوش آب100C96C
بنزوییک اسید121-123C118-122C
آلفا-نفتل92-95C94-96C
مجهول1119-125C120-124C
مجهول2158-163C154-158C